Przedszkole to miejsce, w którym dziecko powinno czuć się przede wszystkim bezpiecznie. Zadaniem pracujących tam pedagożek i pedagogów jest zapewnienie naszym pociechom ochrony i komfortowych warunków do rozwoju i nauki. Niestety, niekiedy zdarzają się sytuacje, w których dzieci wykazują agresywne zachowanie, utrudniając funkcjonowanie zarówno przedszkolankom, jak i swoim rówieśnikom. Agresja w przedszkolu to złożony problem, który może wynikać z różnych przyczyn. Jak sobie z nim radzić?
Dlaczego dziecko zachowuje się agresywnie?
Na występowanie u dzieci zachowań agresywnych wpływa wiele różnorodnych czynników. Przede wszystkim należy zrozumieć, że przedszkolaki dopiero uczą się kontrolować swoje emocje. Często nie posiadają one jeszcze właściwych narzędzi, które pomogłyby im rozładowywać negatywne uczucia w sposób kontrolowany i bezpieczny dla siebie innych. Ważna jest więc reakcja dorosłego opiekującego się dzieckiem. Wyrozumiałość musi być tutaj połączona ze stanowczym „nie” i wskazaniem błędów w zachowaniu dziecka.
Pierwszym rokiem będzie zrozumienie, dlaczego agresywny przedszkolak tak się zachowuje. Oprócz potrzeby uzewnętrznienia swojej złości i frustracji należy zwrócić też uwagę na dziecięcą nieumiejętność rozwiązywania konfliktów. Kiedy maluchy zaczynają kłócić się o ulubioną zabawkę, wynik zwykle jest jeden – któreś z nich albo wybuchnie płaczem i zacznie się histeria, albo zareaguje agresywnie, wyrywając drugiemu dziecku zabawkę czy odpychając je od siebie.
Agresja w przedszkolu może też być wynikiem naśladowania innych dzieci oraz, przede wszystkim, znanych dziecku dorosłych. Jeśli w domu rodzinnym agresywny sposób wypowiedzi i agresywne zachowania są traktowane jako coś normalne i przyzwala się na nie, to dziecko może ten gniew i negatywność zabrać ze sobą do przedszkola. Wreszcie przyczyną agresji u malucha może być problem natury zdrowotnej – być może cierpi on na jakiś rodzaj zaburzenia i konieczna będzie konsultacja ze specjalistą. Jedno jest pewne: jeśli wiemy, że nasza pociecha jest ofiarą agresywnego przedszkolaka, koniecznie musimy zareagować.
Gdzie zgłosić agresywne dziecko w przedszkolu?
Wszyscy chcemy dla naszych dzieci jak najlepiej. Nic więc dziwnego, że gdy tylko dowiadujemy się, że jest ono ofiarą agresji, naszym pierwszym instynktem jest poruszenie nieba i ziemi, byle tylko dowiedzieć się, kto zagraża bezpieczeństwu naszej pociechy. Odpowiadając agresją na agresję nic nie zdziałamy.
Zdenerwowanie jest w tej sytuacji naturalne, ale działanie należy podjąć dopiero po ochłonięciu. Pierwszym krokiem powinna być rozmowa z nauczycielem przedszkola. Pracownicy przedszkola często mają doświadczenie w radzeniu sobie z agresywnym zachowaniem i mogą pomóc znaleźć rozwiązanie. Jeśli mimo tego agresywne dziecko nie zmienia swojego zachowania i wciąż stanowi problem dla całej grupy, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym. Specjalista ten może pomóc zidentyfikować przyczyny agresji i opracować plan interwencji. Jeśli okaże się, że agresja dziecka wynika z problemów w domu, koniecznie może być powiadomienie odpowiednich służb wspierających rodzinę, które dokonają właściwej interwencji. W niektórych przypadkach konieczna może być również terapia dla dziecka.
Co zrobić, gdy to nasze dziecko jest agresorem?
Jeśli to własne dziecko wykazuje agresywne zachowanie, należy zacząć przede wszystkim od otwartej komunikacji. Ważne jest, aby otwarcie rozmawiać z dzieckiem o jego uczuciach i nieprawidłowym zachowaniu. Pomóżmy maluchowi rozpoznać i nazwać swoje emocje oraz nauczyć się lepszych sposobów ich wyrażania. Jeśli trudności utrzymują się, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym, który pomoże zidentyfikować przyczyny agresji i opracować odpowiednie strategie interwencji.
