Ból stawu biodrowego może mieć związek m.in. z postępującymi zmianami zwyrodnieniowymi i chorobami o podłożu zapalnym. [1] W przebiegu wielu tych schorzeń może ci towarzyszyć silny ból, obrzęk i sztywność, powodujący utykanie i problemy z poruszaniem się. Dolegliwości bólowych nie należy bagatelizować, bo mogą zwiastować początki poważniejszej choroby, szczególnie u osób starszych. Poznaj przyczyny i objawy zapalenia stawu biodrowego u seniorów i dowiedz się, jakie są dostępne metody leczenia.
Choroby zapalne, które mogą dotknąć stawu biodrowego
Staw biodrowy, jako jeden z największych stawów w organizmie człowieka, jest narażony nie tylko na urazy, ale także choroby zapalne, którym często towarzyszy ból biodra, obrzęk czy ograniczenie ruchomości. Do najczęściej diagnozowanych schorzeń u osób starszych należą: [1]
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- zapalne choroby tkanki łącznej, w tym polimialgia reumatyczna;
- zespół krętarzowy.
Aby wiedzieć, jak sobie radzić z zapaleniem stawu biodrowego, warto poznać objawy i metody leczenia tych schorzeń.
Reumatoidalne zapalenie stawów
Zapalenie stawu biodrowego często jest związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS). Ta przypadłość najczęściej występuje u kobiet, a szczyt zachorowań przypada na około 40. rok życia. Reumatoidalne zapalenie stawów po 60. roku życia ma zwykle ostry początek i dotyczy głównie dużych stawów. To przewlekła, układowa choroba autoimmunologiczna, która prowadzi do zapalenia stawów oraz zmian pozastawowych. Układ odpornościowy atakuje błonę maziową stawów, a to może objawiać się bólem, obrzękiem i ograniczeniem ruchomości stawu. W zaawansowanych przypadkach choroba prowadzi do poważnych uszkodzeń stawów oraz niepełnosprawności. [1]
Sposoby leczenia RZS
Leczenie RZS wymaga kompleksowego podejścia, a skuteczność terapii zależy od wczesnego rozpoznania i indywidualnego dopasowania leków. Postępowanie medyczne ma na celu zahamowanie procesu zapalnego, złagodzenie objawów oraz spowolnienie postępu choroby. Stosuje się leki modyfikujące przebieg choroby i biologiczne, także niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które redukują ból i stan zapalny. W zaostrzeniach choroby stosowane są glikokortykosteroidy.
W terapii RZS ważna jest także rehabilitacja i fizjoterapia, która pomaga utrzymać sprawność ruchową i zmniejszyć sztywność stawów. Aby poprawić jakość życia osób z tą chorobą, niezbędna jest również zmiana stylu życia, obejmująca zbilansowaną dietę, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz unikanie czynników zaostrzających, takich jak stres i palenie papierosów. [2]
Polimialgia reumatyczna
Polimialgia reumatyczna to choroba zapalna, która powoduje ból i sztywność mięśni obręczy barkowej, biodrowej oraz szyi. Dotyka głównie osoby powyżej 50. roku życia, częściej kobiety. Przyczyna nie jest dokładnie znana, ale może być związana z olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic. Objawy pojawiają się nagle lub stopniowo i obejmują symetryczny ból oraz sztywność mięśni, zwłaszcza rano po przebudzeniu. Często występują zmęczenie, stany podgorączkowe lub gorączka i utrata masy ciała. [1]
Jak leczyć?
Podstawą leczenia polimialgii reumatycznej jest stosowanie glikokortykosteroidów, które szybko łagodzą objawy. Terapia jest długotrwała i trwa zwykle od 1 do 2 lat, przy stopniowym zmniejszaniu dawki. Dodatkowo stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz profilaktykę osteoporozy, obejmującą suplementację witaminy D i wapnia. Po ustabilizowaniu choroby warto zdecydować się na rehabilitację w celu utrzymania siły mięśniowej i zapobiegania przykurczom. [3]
Zespół krętarzowy
Zespół krętarzowy to schorzenie związane z zapaleniem przyczepów ścięgien mięśni przyczepiających się w okolicy krętarza większego, najczęściej mięśnia pośladkowego średniego, lub zapaleniem kaletki maziowej. Przyczyną jest powtarzające się naprężenie tych struktur, często związane z pracą fizyczną, np. kopaniem łopatą. Podstawowym objawem jest ostry ból w okolicy biodra, który nie ustępuje po rozruszaniu i nasila się podczas chodzenia. W odróżnieniu od choroby zwyrodnieniowej nie stwierdza się ograniczenia rotacji w stawie biodrowym. Ucisk w okolicy krętarza większego wywołuje ból, który nasila się także przy leżeniu na zajętym boku. [1]
Metody leczenia
Najczęściej rekomendowaną metodą leczenia jest podanie glikokortykosteroidów w bolesne miejsce. Przewlekłe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych bywa nieskuteczne, zwłaszcza gdy błędnie przypisuje się ból zmianom w odcinku krzyżowo-lędźwiowym kręgosłupa. [1]
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów (artroza) to najczęstsza przyczyna bólu stawów, wynikająca z uszkodzenia chrząstki stawowej oraz innych struktur. Zwyrodnienie prowadzi do bólu, sztywności, zniekształceń stawów oraz ograniczenia ich ruchomości, co znacząco wpływa na jakość życia i sprawność fizyczną. Choroba najczęściej dotyczy stawów kolanowych, biodrowych, kręgosłupa oraz stawów palców rąk i stóp. [4]
Objawy i leczenie zaostrzeń
W fazie zaostrzeń, objawy takie jak nasilenie bólu i sztywności stawu, mogą występować również w spoczynku i w nocy. Często dochodzi do poszerzenia obrysów stawu z powodu nagromadzenia płynu wysiękowego, który powstaje wskutek stanu zapalnego, będącego reakcją na kolejne uszkodzenia chrząstki stawowej. W takich przypadkach, w celu walki z bólem i zapaleniem, stosuje się leki m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które mogą być podawane doustnie lub zewnętrznie – np. w postaci żelu do stosowania na skórę w obrębie zajętego stawu. [4]
Jak wesprzeć zdrowie stawów za pomocą diety?
Modyfikacja diety w celu wsparcia stawów powinna skupiać się na produktach o właściwościach przeciwzapalnych i dostarczających składniki niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek: [4]
- spożywaj warzywa i owoce bogate w antyoksydanty (witamina C, beta-karoten, polifenole);
- zamień białe pieczywo na pełnoziarniste produkty zbożowe;
- sięgaj po zdrowe źródła białka, takie jak chudy drób, ryby i rośliny strączkowe;
- włącz do diety tłuste ryby morskie (łosoś, makrela, sardynki), które są źródłem kwasów omega-3 o właściwościach przeciwzapalnych.
Tych kilka prostych modyfikacji pomoże ci utrzymać stawy w lepszej kondycji.
Artykuł na zlecenie marki 4flex
Źródła:
[1] Jasik, Agnieszka, and Ewa Marcinowska-Suchowierska, Bóle stawów u osób w wieku podeszłym Joint pains in elderly people, Postępy Nauk Medycznych, t. XXIV, nr 5, 2011
[2] Guła Z., Korkosz M., Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS): przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63732,reumatoidalne-zapalenie-stawow [dostęp online: 06.03.2025]
[3] Bielińska A., Polimialgia reumatyczna, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/77165,polimialgia-reumatyczna [dostęp online: 06.03.2025]
[4] Guła Z., Korkosz M., Choroba zwyrodnieniowa stawów (artroza), Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/65000,choroba-zwyrodnieniowa-stawow-artroza [dostęp online: 07.03.2025]
[5] Wnęk D., Dieta w chorobie zwyrodnieniowej stawów – czy można odbudować chrząstkę stawową?, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/320581,dieta-w-chorobie-zwyrodnieniowej-stawow-czy-mozna-odbudowac-chrzastke-stawowa [dostęp online: 06.03.2025]
