Magnez to jeden z najważniejszych pierwiastków w ludzkim ciele, który odpowiada za wiele procesów zachodzących w organizmie. Wpływa m.in. na pracę mięśni i układu nerwowego. Gdy zaczyna go brakować, ich funkcjonowanie staje się zaburzone. Poznaj objawy niedoboru i dowiedz się, jaki magnez bez recepty wybrać.
Jakie właściwości ma magnez?
Magnez, zaraz po potasie, jest najważniejszym kationem wewnątrzkomórkowym w ludzkim ciele. Większość jego zapasów znajduje się w kościach i mięśniach, a jedynie około 1% krąży we krwi1. Pierwiastek ten bierze udział w setkach reakcji niezbędnych do życia – wpływa na pracę mięśni i układu nerwowego, metabolizm energii, glukozy i insuliny, a także pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi. Jego niedobór, nawet niewielki, może szybko odbić się na Twoim samopoczuciu2.
Niedobór magnezu – objawy, na które warto zwrócić uwagę
Niedobór magnezu to problem, który może dotknąć każdego, niezależnie od wieku czy trybu życia. Ze względu na swoje liczne właściwości i funkcje, objawy jego braku w organizmie mogą być różnorodne i często niespecyficzne. Alarmujące powinny być sygnały takie jak:
- skurcze i drżenie mięśni,
- uczucie zmęczenia,
- osłabienie koncentracji i pamięci,
- zwiększona podatność na stres,
- pobudliwość nerwowa – a nawet stany lękowe czy depresyjne,
- wypadanie włosów i łamliwość paznokci1.
Jeśli zauważasz u siebie powyższe objawy, rozważ konsultację z lekarzem, który pomoże Ci zaplanować dalsze postępowanie.
Skurcze mięśni – magnez i jego wpływ na układ mięśniowy
Jak widzisz, niedobór magnezu może dawać o sobie znać w bardzo nieprzyjemny sposób, a jednym z pierwszych objawów są bolesne skurcze mięśni, które często pojawiają się niespodziewanie. Magnez jest bowiem pierwiastkiem, który przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania mięśni i układu nerwowego. Odpowiada za to, by sygnały nerwowe były przekazywane we właściwy sposób, a mięśnie kurczyły się oraz rozluźniały w odpowiednim rytmie. Magnez uczestniczy również w produkcji energii w komórkach. Gdy organizmowi brakuje tego pierwiastka przez dłuższy czas, układ nerwowo-mięśniowy zaczyna nadmiernie reagować – pojawia się drżenie mięśni, mimowolne ruchy czy uczucie mrowienia2.
Dlaczego niedobór magnezu może powodować zmęczenie?
Magnez pomaga uspokoić nadmierną pobudliwość nerwową. Jeśli stres się przedłuża, poziom magnezu w tkankach spada, a to prowadzi do pogłębiania się jego niedoboru. Powstaje błędne koło: brak magnezu zwiększa Twoją podatność na stres, a im większy stres, tym więcej pierwiastka tracisz. W efekcie niedobór magnezu potęguje odczuwane zmęczenie, a także może przyczynić się do bezsenności, bólów głowy czy kołatania serca2.
Jak zadbać o odpowiedni poziom magnezu?
Szacuje się, że ponad 90% mężczyzn i prawie 70% kobiet w Polsce nie dostarcza organizmowi wystarczającej ilości magnezu3. Choć najlepszymi źródłami tego pierwiastka są m.in. zielone warzywa liściaste, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, gorzka czekolada, banany i woda mineralna, to jego wchłanianie z diety wynosi zaledwie około 30%2. Co więcej, stres, alkohol, niektóre leki oraz stany zwiększonego zapotrzebowania – jak ciąża czy intensywny wysiłek fizyczny – mogą prowadzić do niedoboru1. W takich przypadkach warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić przyjmowanie preparatów zawierających magnez: lek bez recepty lub suplement diety.
Jaki wybrać magnez – lek czy suplement diety?
W przypadku potwierdzonego niedoboru magnezu zalecanym wyborem są preparaty zarejestrowane jako leki. Produkty lecznicze zawierające magnez mają pełną dokumentację chemiczno-farmaceutyczno-kliniczną – ich skład, wchłanianie i skuteczność zostały potwierdzone w badaniach.
Preparaty dostępne w aptece różnią się formą chemiczną i przyswajalnością. Najlepiej przyswajalne są sole organiczne, na przykład asparaginiany. Wchłaniają się lepiej niż sole nieorganiczne (np. chlorki czy tlenki)2.
Kiedy zalecany jest magnez – lek bez recepty?
Jak pokazują badania – w Polsce dzienne spożycie magnezu często nie pokrywa zapotrzebowania organizmu. U wielu dorosłych wynosi ono zaledwie 200-300 mg, podczas gdy zalecana ilość to 300-400 mg na dobę2. Jeśli odczuwasz objawy braku magnezu w organizmie lub jesteś w grupie ryzyka1,2:
- przyjmujesz na stałe leki, takie jak środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza, preparaty moczopędne, inhibitory pompy protonowej czy neuroleptyki;
- zmagasz się z zespołem złego wchłaniania lub zaburzeniami trawienia;
- masz poważne choroby przewodu pokarmowego takie jak zapalenie trzustki czy przetoki;
- występują u Ciebie schorzenia dróg moczowych lub zaburzenia gospodarki hormonalnej;
- nadużywasz alkoholu;
- uprawiasz sport wyczynowo;
- jesteś w ciąży lub karmisz piersią;
Skontaktuj się z lekarzem – specjalista jest w stanie rozpoznać niedobór tego pierwiastka na podstawie objawów oraz w oparciu o badania poziomu magnezu we krwi2.
Bibliografia:
- Wnęk D., Magnez: rola, objawy niedoboru oraz bogate źródła pokarmowe, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73839,magnez-rola-objawy-niedoboru-oraz-bogate-zrodla-pokarmowe [Dostęp online: 25.05.2025]
- Jędrzejek, M., Mastalerz-Migas, A., Bieńkowski, P., Cichy, W., Matusiewicz, H., Szymański, F. M., & Woroń, J. (2021). Stosowanie preparatów magnezu w praktyce lekarza rodzinnego. Lekarz POZ, 7(2).
- Jarosz M. i in. (red.), Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020, s. 280-281, 457
